نگاهی به مضامین عرفانی غزلیات سالک قزوینی

Authors

مجتبی میرجمالالدین

mojtaba mirjamaloddin محمدجعفر مزیدی

mohammad jafar mazidi

abstract

تاریخِ ادب عرفانیِ عصر صفوی در کنار شاعران بلند آوازه و مشهور خود نشان از بی نام و نشانها نیزدارد که می توان از آن میان به سالک قزوینی اشاره نمود. اشعار وی علاوه بر اشتمال موضوعات گوناگون، مشحون از مضامین عرفانی است اما پنهان بودن چهره هنری او در عصر مذکور، او را در حاشیه نگه داشتهاست. هدف از مقاله حاضر آن است که نشان دهد غزلیّات سالک قزوینی از حیث توجه به مضامین عرفانی در خور تأمل می باشد و نگاه او به مضامینی چون: هفت وادی، وحدت وجود، کشف و شهود، تجلّی و جذبه، ملامت گری و مجاهده، صرفاً جنبه لغوی و استعمال کورکورانه و تقلیدی آنها نیست، بلکه از اعتقاداوبه این مؤلفه ها خبر می دهد و همین دلیل، جایگاه شاعر را در عصر خویش با در نظر گرفتن شرایط نابسامان عرفان و تصوف برجسته می سازد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مضامین مشترک عرفانی در غزلیات سنایی وحافظ

ادبیات فارسی با بهره گیری از معارف اسلامی توانست غنی تر گردد و با زبانی گویا این معارف را به همگان بشناساند و جایگاه محکم فرهنگ ایرانی و اسلام را مستحکم تر کند. در این زمینه دو تن از شاعران نامدار فارسی که نقش برجسته ای از خود نشان دادند سنایی و حافظ هستند. شعر در آثار سنایی از حالت مدیحه سرایی و وصف طبیعت خارج شد و به عرصه های نوین عرفانی قدم نهاد، سنایی راه تکرار و تقلید در شعر را رها کرد و...

زبان و ساختار غزلیات میرزاطاهر وحید قزوینی

در این مقاله بر آنیم که یکی از منظومه‌های شعری دورة صفویه متعلق به شاعر و ادیب دوره شاه عباس دوم، میرزاطاهر وحید قزوینی را مورد ارزیابی  قرار ‌دهیم تا دریابیم که شاعر در بکارگیری  ویژگی‌های زبانی و ساختاری این منظومه از چه اصولی بهره جسته است. این اثر ارزشمند که بیش از بیست هزار بیت دارد متأثر از سبک هندی است و به دلیل پیروی وحید قزوینی از شاعر هم‌عصر خود، صائب تبریزی، دارای مضامین لطیف و معتدل...

full text

تطبیق مضامین عرفانی صحیفه سجادیه با شعر پارسی با نگاهی به برخی آرا ء کلامی

صحیفۀ سجادیه نتیجۀ نیایش‌ها و نجواهای امام سجاد (علیه‌السلام) با پروردگار است که در نهایت فصاحت و بلاغت نگاشته شده و بسیاری از مضامین آن همسو و هم جهت با تعالیم عرفا و شعرای ادب پارسی است. در این میان، تطبیق این همه پاکی و اخلاص و خضوع و خشوع با آراء برخی از متکلمان ظاهر بین، تفاوت نگاه عارفانه و عاشقانه را به خدا و هستی، با نگاه عاقلانه و گاه متحجرانه نشان می‌دهد. از طرفی برخی از شعرا که گاه خ...

full text

بررسی مضامین عرفانی در مائده های زمینی آندره ژید و غزلیات حافظ

آندره ژید، نویسندۀ مشهور فرانسه در قرن بیستم، برای خلق مائده های زمینی، بزرگترین اثر خود، از غزلیات حافظ الهام گرفته است. مائده ها برای شرقیان و به خصوص ایرانیان اثری برجسته محسوب می شود؛ زیرا مهمّ ترین کتابی است که قدرت تأثیرِ ادبیات فارسی بر ادبیات غرب را نشان می دهد. در مقاله توصیفی – تحلیلیِ حاضر تلاش می کنیم این ﺗﺃﺛﻴﺮرا نشان دهیم. این پژوهش ابتدا از علاقۀ  ژید به شرق و ادبیات فارسی و شیوه و م...

full text

مضامین قلندرانه در غزلیات عطّار

گاهی در متون عرفانی تضادهایی مشاهده می شود. به این معنا که این متون از سویی تجربه ها و پیام های اخلاقی دارند و از سوی دیگر به تظاهر به آن ها طعنه می زنند. منشأ این پارادوکس را باید در کاربرد مضامین قلندرانه جستجو کرد نه نفی دین و اخلاق و مانند آن ها. این پژوهش در صدد یافتن مضامین قلندرانه در غزلیات فریدالدین عطار نیشابوری از عارفان قرن هفتم است. پژوهش حاضر به دسته بندی غزلیات عطار بر اساس کاربر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه عرفانیات در ادب فارسی

جلد ۷، شماره ۲۶، صفحات ۱۰۱-۱۲۵

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023